İştahsız Çocuğa Ne Yapmalı?

İştahsız çocuğa ne yapmalı sorusunun cevabını ve yemek sorunlarınızın çözümünü, 7 günlük Ücretsiz Eğitim Serime kayıt olarak detaylıca öğrenebilirsiniz.

Bu konuda hem profesyonel çalışmalarımdan, hem de iki çocuk annesi olarak kendi tecrübelerimden biliyorum ki ebeveynler olarak hepimiz çocuğumuzun beslenmesi konusunda son derece hassasız, oldukça emek veriyoruz ama bir o kadar da zorlanabiliyoruz.

Çalıştığım ailelerden en sık duyduğum şikayetler:

• Sofrada oturarak yemek istemiyor
• TV, telefon, tablet izlemeden yemiyor
• Kendisi yemiyor, illa başkası yedirsin istiyor
• İştahsız, çok yavaş ve az yiyor
• Bırak acıkınca eninde sonunda yer önerisi bizde işe yaramıyor
• Yemek seçiyor, farklı çeşitler denemiyor, hep aynı şeyleri yemek istiyor
• Özellikle kahvaltılıkları ve sebze yemeklerini sevdirmekte çok zorlanıyoruz
• Sürekli ısrarla aburcubur istiyor ve vermediğimizde krize giriyor
• Çocuğumun sağlığı ve gelişimi için endişeleniyorum
• Ne denediysek fayda etmiyor
• Ebeveyn olarak çocuğumun beslenmesi konusunda kendimi yetersiz ve başarısız hissediyorum
• Yemek saatlerinin sürekli stres ve gerginlik içinde geçmesinden yoruldum

Bunlardan bir veya birkaçını siz de yaşıyorsanız inanın yalnız değilsiniz.

Yürekten bilmenizi isterim ki bu konuda çaresiz de değilsiniz.

Tüm çocuklar doğru bir yaklaşımla çok daha iştahlı, çeşitli ve keyifli yemeye alışabilir.

Bunu hergün görüyorum ve tecrübe ediyorum.

Peki iştahsız çocuğa ne yapmalı, nasıl yaklaşmalı?

Aslında buradaki öncelikli soru şu olmalı:

Çocuk gerçekten iştahsız mı yoksa zor yemesinin, az yemesinin ve seçici olmasının altında yatan başka davranışsal sebepler var mı?

Eğer doktorunuz gerekli kontrolleri yaptıysa ve çocuğunuzun gelişiminin, sağlığının normal olduğunu söylüyorsa, duygusal ve duyusal bir sıkıntısı da yoksa cevap büyük ihtimalle iştahsızlık değil, davranışsal sebepler.

Yani çoğu çocuk aslında gereksiz yere “iştahsız” etiketi alıyor, haksız yere üzerine yapışıyor.

Biz ebeveynler esas sorunun “iştahsızlık” olduğunu düşünmeye devam ettiğimiz sürece uyguladığımız çözümler de yüzeysel, etkisiz ve hatta tam tersi çoğu zaman yemek sorunlarını arttıran uygulamalar oluyor.

Bunda gerek internetten ve sosyal medyadan, gerek de çevremizden bize iyi niyetle de olsa aktarılan bilinçsiz, eksik veya yanlış bilgilerin de etkisi var.

• Doktora danışmadan gereksiz yere kullanılan sözde iştah açıcı şuruplar
• yemeklerin içine saklanan gıdalar
• tabak süslemeler
• binbir uğraşla belki sever umuduyla hazırlanan çocuğa özel yemekler
• blender yemekleri
• oyunlar, ödüller, rüşvetler, tehditler, cezalar ve de elbette telefondan, tabletten, televizyondan izletilenler.

Veya biraz daha bilinçli yaklaşmaya çalışanlardan gelen “bırak acıkında yer” tavsiyesi.

Bu tavsiyenin de her mizaçtaki çocuk için geçerli olmadığını, çözümün her zaman bu kadar basit olmadığını, her gün birkaç öğün çocuğunu beslemek için uğraşan ama ne kadar aç olursa olsun çocuğu bir türlü yemeyen anneler çok iyi bilir.

Hatta tam tersi çocuğun çok uzun süreler aç kalması, durumu genelde daha da zorlaştırır, stres iyice artar, anne iyice endişelenir, çaresiz hisseder, haklı olarak pes eder ve yine çocuğa yiyeceğini bildiği bir yemek verir ve bu kısır döngü aynen devam eder.

Çocuğun iştahını ve seçiciliğini tetikleyen davranışsal sebepler, çocuk gelişimi prensiplerine uygun sağlıklı bilgilerle kökünden çözülmediği sürece yemek sorunları ve yemek saatlerindeki stres kartopu gibi büyümeye devam eder durur.

Peki o zaman yemek sorunlarına kökünden çözüm nedir?

Yani çocukların çok daha iştahlı, farklı tatlara açık, isteyerek ve severek yemek yiyebilmelerinin yolu nedir?

Cevap:

Çocuğumuza, Türkiye’de ve dünyada sayısız doktorun, beslenme uzmanının, psikoloğun ve çocuk gelişimi uzmanının önerdiği 5 Temel Sağlıklı Beslenme Alışkanlığını kazandırmak.

Fakat aman dikkat!

Burada bahsedilen “sağlıklı beslenme” biz ebeveynlerin geleneksel olarak algıladığı sağlıklı beslenmeden çok farklı.

Zaten bütün sorun da burada başlıyor.

Sağlıklı beslenme tanımımız eksik ve yanlış.

Sağlıklı beslenme denince aklımıza öncelikli olarak, çocuğumuzun yemesinin faydalı olduğu özellikle ıspanak, brokoli gibi yeşil sebzeler, diğer faydalı sebzeler, meyveler, et, balık, baklagiller, yumurta, süt ürünleri ve çok faydalı hatta sözde mucizevi diye tanımlanan besin içeriği yüksek çeşitli gıdaları yemeleri geliyor.

Yani bizlerin aklında çocuğun sağlıklı beslenmesi, sadece neler yediği ile ilişkili.

Lütfen beni yanlış anlamayın, elbette bunlar da önemli ve sağlıklı beslenmenin bir parçası ama sağlıklı beslenme bunların ötesinde çok daha geniş bir konu, yani sadece çocuğun ne yediğinden ibaret değil, nasıl yediği de önemli hatta belki ne yediğinden daha önemli.

Burada da biraz önce bahsettiğim 5 Sağlıklı Beslenme Alışkanlığı devreye giriyor.

Nedir bunlar?

1. Keyifli Beslenme Alışkanlığı
2. Uyumlu Beslenme Alışkanlığı
3. Dengeli Beslenme Alışkanlığı
4. Çeşitli Beslenme Alışkanlığı
5. Dozunda Beslenme Alışkanlığı

Bu alışkanlıkları çocuğunuza nasıl kazandırabilirsiniz bundan birazdan bahsedeceğim ama ebeveynler olarak şunu bilmemiz çok önemli:

Bu 5 temel sağlıklı beslenme alışkanlığı:

• hem çocukluk ve ergenlik dönemindeki fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimlerini
• hem de yetişkinlik hayatlarındaki beslenme şekillerini, kilolarını ve sağlıklarını etkiliyor.

Kendi hayatınıza veya çevrenize bakın; yetişkinler olarak, toplum olarak sürekli bir kilo vermeye çalışma, diyet yapma, mide küçültme ameliyatları, obezite ve pek çok sağlık sorunu ile uğraşma vaziyetindeyiz.

İstisnalar elbette olabilir ama bunun temel sebeplerinden biri çocukluk döneminde bu alışkanlıkların oluşmamış olması veya eksik kalması.

İşte bu yüzden ebeveynler olarak, bu 5 alışkanlığı çocuklarımıza erken yaşlardan itibaren kazandırmaya çalışmamız gerçekten önemli.

İştahsız çocuğa ne yapmalı sorusuna geri dönersek:

Bu 5 alışkanlığın kazandırıldığı noktada zaten “çocuğum iştahsız, az yiyor, sebze sevmiyor, çok az çeşit yiyor, yeni şeyler tatmıyor, sofrada oturmuyor, illa benim yedirmemi istiyor, film izlemeden oyun oynamadan yemiyor” gibi aileleri yıpratan yemek sorunları otomatik olarak ortadan kalkıyor.

Yemek saatlerine ve sofralara keyif, neşe, huzur geliyor, gerçek sağlıklı beslenme alışkanlıklarına sahip çocuklar yetişiyor.

İşte iştahsız çocuğa ne yapmalı sorusunun gerçek cevabı, gerçek çözümü bu:

Çocuğunuza bu 5 Temel Sağlıklı Beslenme Alışkanlığını kazandırmak.

Peki cevabın bu olduğuna nasıl bu kadar güveniyorum?

Yukarıda bahsettiğim sebeplerden ötürü, bu konu benim gerçekten tutkulu olduğum, hem profesyonel olarak, hem de anne olarak üzerinde uzun zamandır ciddi mesai harcadığım bir konu.

Çünkü biliyorum ki iştah, seçicilik ve yemek sorunları rastgele yüzeysel bilgilerle genelde çözülemiyor, çoğu zaman daha derin ve temel çocuk gelişimi prensiplerine uyumlu spesifik bilgiler gerekiyor.

Bu kritik bilgilere sahip olmayan aileler de bu sorunu bir türlü çözemeyip gereksiz stres yaşıyorlar, çocuklar da “iştahsız çocuk” damgasıyla, sağlıksız beslenme alışkanlıklarıyla büyüyorlar, kendilerini besleme konusundaki becerileri, dolayısıyla özgüvenleri olumsuz yönde etkilenebiliyor.

Ben bu konudaki gerçekten işe yarayan, güvenilir bilgilere ulaşmak ve bunları teorik, akademik bilgiler olmaktan çıkartıp, pratik uygulanabilir çözümler haline getirebilmek için gerçekten çok emek ve zaman verdim.

Çünkü herşeyden önce hem kendi çocuklarıma bu alışkanlıkları kazandırmak, hem de çalıştığım annelere bu konuda gerçek çözümler sunmak ve başarılı sonuçlar almalarına yardımcı olmak istedim.

Paylaştığım çözümler:

• ebeveyn koçluğu ve diğer eğitimlerimde çocuk davranışları/gelişimi bazında aldığım temellere dayanıyor (detayları hakkımda sayfamda)
• iştah ve seçicilik üzerine konunun uzmanlarından aldığım eğitimlerle paralel (detayları hakkımda sayfamda)
• ve de konuya ilişkin sayısız kaynaktan detaylı, derinlemesine ve karşılaştırmalı yaptığım araştırmaları baz alıyor.

Hem kendi çocuklarımda, hem de çalıştığım ailelerde bu bilgiler uygulandığında nasıl sonuçlar alınabildiğini gördüm.

Aşağıda paylaştığım bazı geribildirimler de bunlara örnek.

“Bakış açım değişti, stresim azaldı dolayısıyla öğünleri sorun etmekten kurtuldum, bu da kızıma olumlu yansıdı, artık daha keyifli yemek yiyor.” Bihter, Bursa.

 “Yemek hazır diye seslendiğimde hemen sofraya geliniyor ve keyifli bir sohbet eşliğinde yemekler yeniliyor.” Çocukla Yemek Keyfi eğitim programıma katılan bir anne.

“Yemek öncesi telaş ve gerginliğim tamamen yok oldu ve oğlumla sofraya oturmak için sabırsızlanıyorum, bunların asla olmayacağından emindim.” Çocukla Yemek Keyfi eğitim programıma katılan bir anne.

İşte annelerden aldığım bunlar gibi sayısız geribildirim, bana güven veriyor, umut veriyor ve tüm ebeveynlerle paylaşmak için motive ediyor.

Peki aileler bu 5 Sağlıklı Beslenme Alışkanlığını çocuklarına nasıl kazandırabilir?

Bu alışkanlıklar içerik olarak tam olarak nedir, hangi davranışları kapsıyor, çocuğunuza bu alışkanlığı nasıl kazandırabilirsiniz, elbette bunlar bir yazıya sığmayacak detayda konular.

“ÇOCUĞUM YİYOR” ÜCRETSİZ Eğitim Serisini bu sebeple yarattım.

 Bu ücretsiz eğitim serisinde:

• Çocuğunuzun iştahını arttırıp, seçiciliğini azaltacak bu 5 alışkanlıkla ilgili bilmeniz gereken önemli detayları öğreneceksiniz.
• Çocuğunuzun şu an bunlardan hangilerine sahip olduğunu ve hangilerini geliştirmesi gerektiğini doğru şekilde tespit edebileceksiniz.
• Böylece çocuğunuza gerçek sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırma yolunda çok önemli bir adım atmış olacaksınız.

Sevgilerimle

Ahu Tükel

Pediatrik Uyku ve Ebeveyn Koçu